
سایناکو در این مقاله قصد دارد تا شما را با نکات ایمنی باتری آشنا کند. یعنی همان بایدها و نبایدهایی که هنگام دست زدن به باتری باید به آن توجه کنید.
به طور کلی باتریها ایمن هستند اما هنگام لمس سلولهای آسیبدیده یا سیستمهای اسید سرب (که به سرب و اسید سولفوریک دسترسی دارند) مثل همیشه احتیاط شرط عقل است.
به طور کلی باتریها ایمن هستند اما هنگام لمس سلولهای آسیبدیدهی آن یا سیستمهای اسید سرب (که حاوی سرب و اسید سولفوریک هستند) مثل همیشه احتیاط شرط عقل است.
توجه به این نکته تا جایی مورد اهمیت است که چندین کشور اسید سرب را به عنوان مادهای خطرناک برچسبگذاری می کنند (حق هم دارند!) زیرا در صورت عدم استفاده صحیح از آن، سرب میتواند خطری جدی برای سلامتی محسوب شود.
نکات ایمنی باتری لید اسید
پیشنهاد میکنیم قبل از شروع این بخش مقاله باتری لید اسید چیست را مطالعه فرمائید.
1- سرب، فلزی سمی است که در صورت لمس با دهان یا هنگامیکه دستها آلوده به سرب باشد، میتواند با استنشاق گرد و غبار سرب یا بلع وارد بدن شود.
2- حتی در صورت نشت بر روی زمین، ذرات اسید و سرب خاک را آلوده کرده و در صورت خشک شدن از طریق هوا منتقل میشوند.
3- کودکان و جنینهای زنان باردار بیشتر در معرض خطر قرار گرفتن در معرض سرب قرار دارند زیرا بدن آنها در حال رشد میباشد. سطح بیش از حد سرب میتواند بر رشد کودک تأثیر بگذارد، باعث آسیب مغزی، صدمه به کلیهها، اختلال در شنوایی و ایجاد مشکلات حرکتی شود.
4- در بزرگسالان، سرب میتواند باعث از دست دادن حافظه و کاهش توانایی تمرکز شود و همچنین به سیستم تولید مثل آسیب برساند. همچنین مشخص شده است که سرب باعث فشار خون بالا، اختلالات عصبی و درد عضلات و مفاصل میشود.
5- محققان گمان میکنند که لودویگ ون بتهوون به دلیل مسمومیت با سرب بیمار شد و درگذشت.
نمونههای آزمایش شده

تا سال 2017، اعضای انجمن بین المللی سرب (ILA) در تلاش بودند که سطح سرب خون کارگران معدن حین استخراج، ذوب، تصفیه و بازیافت را زیر 30 میکروگرم در دسی لیتر حفظ کنند. در سال 2014، متوسط سطح سرب خون کارگران شرکت کننده، 6/15 میکروگرم در دسی لیتر اعلام شد، اما 4/8 درصد از آنها بالای 30 میکروگرم در دسی لیتر بودند.
در سال 2019، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی نتیجه آزمایش سرب در دندان کودکان را که در نزدیکی کارخانه بازیافت باتری Exide Technologies در ورنون کالیفرنیا زندگی میکردند را منتشر کرد.
نتیجه آزمایشات محققان مشخص کرد که سرب به طور طبیعی در خاک در سطح 15-40mg / kg تشکیل میشود. این سطح میتواند چندین برابر در نزدیکی کارخانههای تولید و بازیافت باتری سرب افزایش یابد. سطح خاک در کشورهای در حال توسعه از جمله در قاره آفریقا، میزان آلودگی سرب 40-140،000mg / kg را ثبت کرده است.
نکات ایمنی باتری حاوی اسید سولفوریک
1- اسید سولفوریک موجود در باتری اسید سرب بسیار خورنده است و جز اسیدهای مورد استفاده در اکثر سیستمهای باتری مضرتر محسوب میشود.
2- تماس اسید سولفوریک با چشم میتواند باعث کوری دائمی شود. بلع آن به اندامهای داخلی آسیب رسانده که ممکن است منجر به مرگ شود.
3- برای درمان و کمکهای اولیه در هنگام آسیبهای وارد شده از اسید سولفوریک، نیاز به شستشوی پوست به مدت 10-15 دقیقه با مقدار زیادی آب برای خنک شدن بافت آسیب دیده و جلوگیری از آسیب ثانویه دارد. بلافاصله لباسهای آلوده را برداشته و پوست زیر را کاملا بشویید.
4- هنگام دست زدن به اسید سولفوریک همیشه از تجهیزات محافظ استفاده کنید.
نکات ایمنی باتری حاوی نیکل کادمیوم (NiCd)
1- کادمیوم مورد استفاده در باتریهای نیکل-کادمیوم در صورت مصرف بیش از سرب مضر محسوب شده و میتواند به کلیهها آسیب برساند.
2- فلزی است نرم و سفید که به طور طبیعی در خاک وجود دارد.
3- کادمیوم با لمس باتری ریخته شده میتواند از طریق پوست جذب شود.
4- از آنجا که اکثر باتریهای NiCd آببندی شدهاند، در کار با سلولهای سالم هیچ خطری برای سلامتی وجود ندارد. اما هنگام کار با باتری باز هم توجه به نکات ایمنی باتری لازم است.
5- توجه داشته باشید که نیکل-فلز-هیدرید غیر سمی است و تنها نگرانی وجود الکترولیتها است. اگرچه نیکل برای گیاهان سمی است، اما برای انسان مضر نیست.
نمونه آزمایش شده
کارگران کارخانه های تولید NiCd در ژاپن از مدت طولانی در معرض این فلز دچار مشکلات بهداشتی شدهاند و دولتها دفع باتریهای نیکل-کادمیوم را در محلهای دفن زباله ممنوع کردهاند.
نکات ایمنی باتری حاوی لیتیوم یون
1- یون لیتیوم نیز خوشخیم است و حاوی مقدار کمی مواد سمی میباشد.
2- هنگام کار با باتری آسیب دیده احتیاط و توجه به نکات ایمنی باتری لازم است. هنگام استفاده از باتری ریخته شده روی دستتان، به دهان، بینی یا چشم خود دست نزنید و دستان خود را کاملا بشویید.
نکات ایمنی عمومی مرتبط با انواع باتری
1- باتریهای کوچک را از دسترس کودکان دور نگه دارید. کودکان زیر چهار سال بیشتر احتمال دارد که باتریها را ببلعد و بیشترین نوع بلعیده شده سلولهای دکمهای باتریها میباشد.
فقط در ایالات متحده هر ساله بیش از 2،800 کودک برای بلعیدن باتریهای دکمهای در اورژانس تحت درمان قرار میگیرند.
2- باتری اغلب در مِری (لولهای که غذا را منتقل میکند) گیر میکند. آب یا بزاق موجود در دهان باعث ایجاد جریان الکتریکی میشود که میتواند منجر به واکنش شیمیایی تولید هیدروکسید (یک یون سوزاننده که سوختگی جدی در بافت اطراف ایجاد میکند) شود.
3- پزشکان اغلب علائم ورود محتویات باتری به بدن را اشتباه تشخیص میدهند. این علائم میتواند خود را به صورت تب، استفراغ، اشتهای ضعیف و خستگی نشان دهد. برای پیشگیری از این علائم به نکات ایمنی باتری دقت کنید.
4- محتویات باتریهایی که از طریق مری به بدن راه مییابند، غالباً از طریق دستگاه گوارش حرکت میکنند و ممکن یا صدمه کمی به آن وارد شده و یا حتی هیچ آسیبی نبیند.
5- باتریهای دکمهای را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید. کنترل از راه دور، کارت تبریک موزیکال، ساعت، سمعک، دماسنج، اسباببازی و کلیدهای برقی ممکن است حاوی این باتریها باشد.
6- خطر بلعیدن و نکات ایمنی باتریهای دکمهای را با فرزندان و همچنین مراقبان، دوستان، اعضای خانواده و پرستار کودک در میان بگذارید.
7- اگر مشکوک هستید که کودک شما باتری خورده است، بلافاصله به بیمارستان بروید. قبل از اجازه دادن به کودک برای خوردن خوراکی و آشامیدن، منتظر ارزیابی پزشکی باشید.

نکات ایمنی باتری های سربی-اسیدی هنگام شارژ
در این قسمت قصد داریم نکات ایمنی در مورد گازهایی که ممکن است هنگام شارژ ار باتری ساطع شود را بیان کنیم.
گاز هیدروژن
شارژ باتری در محل زندگی باید ایمن باشد و این مهم در مورد باتری اسید سرب نیز صدق میکند.
در هنگام شارژ این نوع باتری هوای پیرامون را باید به طور مرتب تهویه کنید زیرا اسید سرب مقداری گاز هیدروژن تولید میکند اما در صورت شارژ صحیح مقدار آن کم است.
توجه داشته باشید که گاز هیدروژن با غلظت 4 درصد منفجره میشود. این تنها در صورتی حاصل میشود که باتریهای بزرگ اسید سرب در یک اتاق در بسته شارژ شوند.
گاز سولفید هیدروژن
شارژ بیش از حد باتری اسید سرب میتواند سولفید هیدروژن تولید کند. این گاز بیرنگ، بسیار سمی، قابل اشتعال و گلاب به رویتان بوی تخم مرغ های گندیده میدهد.
سولفید هیدروژن همچنین به طور طبیعی در هنگام تجزیه مواد آلی در باتلاقها و فاضلابها تشکیل میشوند. این ماده در گازهای آتشفشانی، گاز طبیعی و برخی از چاههای آب وجود دارد.
به عنوان گازی سنگینتر از هوا، در انتهای فضاهای تهویه ضعیف جمع میشود.
اگرچه در ابتدا بوی آن قابلتوجه است، اما حس بویایی را با گذشت زمان کاهش میدهد و ممکن است افراد از حضور آن بیاطلاع باشند.
در نهایت اینکه سولفید هیدروژن در صورت بو دادن، برای زندگی انسان مضر میشود. در این صورت شارژر را از برق بکشید و محل را ترک کنید و بیرون بمانید تا بو از بین برود.
گاز آرسین
گازهای دیگری که میتوانند در هنگام شارژ و عملکرد باتریهای اسید سرب ایجاد شوند، آرسین هیدرید آرسنیک (AsH3) و آرسین هیدرید آنتیموان (SbH3) هستند. اگرچه سطح این هیدریدهای فلزی در وهله اول آنچنان خطرناک نیست، اما آنها یک یادآوری برای تهویه مناسب هستند.

دستورالعملهای ساده هنگام شارژ باتری
1- هنگام شارژ کردن باتریهای سربی-اسیدی (SLA) با ولتاژ بیش از حد، توجه کنید که برای محافظت از باتری باید محدودیت جریان را اعمال کنید.
2- همیشه حد جریان را در کمترین میزان تنظیم کنید و ولتاژ و دمای باتری را هنگام شارژ مشاهده کنید.
3- در صورت پارگی، نشت الکترولیت یا هر دلیل دیگری در معرض الکترولیت، بلافاصله محل را با آب بشویید.
4- در صورت برخورد با چشم، به مدت 15 دقیقه با آب شستشو داده و بلافاصله با پزشک مشورت کنید.
5- هنگام لمس الکترولیت، سرب و کادمیوم از دستکشهای مخصوص استفاده کنید و هنگام تماس با پوست، آن را بلافاصله با آب بشویید.
6- شارژر وصل نشده به باتری را در پریز رها نکنید.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم هر آنچه که لازم است در مورد نکات ایمنی باتریها بدانید را شرح دهیم.
ممکن است باتریها شکل و شمایل بیخطر و سادهای داشته باشند اما جدا از ریز و درشت بودن آنها موقع شکستن آن میبینید که چقدر هم تیز است !
خوشحال میشویم که اگر نظری نسبت به این مقاله دارید یا نکات ایمنی باتری دیگری میشناسید آن را با من به اشتراک بگذارید.