
باتری ابزارهای برقی و سایر دستگاههای تجاری را اغلب میتوان با تعویض یک یا همه سلولها تعمیر کرد. پیدا کردن سلول های NiCd (نیکل کادمیم) و NiMH (نیکل هیدرید فلز) نسبتا آسان است؛ اما یافتن یک سلول Li-ion (لیتیوم یون) مناسب دشوارتر است. دستیابی به سلولهای لیتیوم یون با کیفیت کار راحتی نیست زیرا سازندگان معتبر باتریها، باتریهای خود را فقط به مونتاژکنندگان معتبر پکهای باتری میفروشند. علاوه بر این، سلولهای لیتیوم یون با کیفیت ممکن است فقط در مقادیر زیاد در دسترس باشند. این موضوع شرکتهای خدماتی کوچکتر را در مضیقه قرار میدهد.
هنگام تعمیر یک مجموعه باتری لیتیوم یون، مطمئن شوید که هر سلول به درستی به یک مدار حفاظتی وصل شده است. به استثنای برخی مجموعههای تک سلولی و ابزارهای برقی تمام باتریهای لیتیوم یون باید دارای مدار حفاظتی باشند. باتریهای مبتنی بر سرب و نیکل معاف از این مورد هستند.
باتریهای مبتنی بر سرب و نیکل کم و بیش یکنواخت هستند و هر شخصی میتواند بگوید هر سرب اسیدی بطور عمومی سرب اسید است و یا نیکل منیزیم، نیکل منیزیم است. این موضوع را نمیتوان در مورد خانواده لیتیوم یون بیان کرد زیرا به سیستمهای منحصر به فرد بسیار و ولتاژهای مختلف تقسیم میشوند. در حالی که اکثر لیتیوم یونها دارای ولتاژ نامی سلول 3.60 ولت هستند و تا 4.20 ولت شارژ میشوند، برخی از لیتیوم یونهای تخصصی تا 4.10 ولت شارژ میشوند و سلولهای جدیدتر انرژی تا ولتاژ 4.35 ولت در هر سلول یا بالاتر شارژ میپذیرند. لیتیوم فسفات یک استثنای دیگر با ولتاژ نامی سلول 3.20 ولت و محدودیت شارژ 3.65 ولت در هر سلول است. همچنین لیتیوم تیتانات با ولتاژ نامی سلول 2.40 ولت و محدودیت شارژ 2.85 ولت منحصر به فرد است. این سلولها قطعاً قابل تعویض نیستند.
علاوه بر ترکیبات شیمیایی مختلف، لیتیوم یون مبتنی بر کبالت به دو دسته تقسیم میشود:
سلول انرژی، حداکثر زمان اجرا را در جریانهای بار متعادل و زمان شارژ منظم فراهم میکند.
سلول قدرت، قدرت بالا و برخی نیز زمان شارژ کوتاه تری را ارائه می دهند.
هنگام تعویض سلولهای باتری یک ابزار برقی، از سلولهای انرژی با مشخصات یکسان استفاده کنید تا به مجموعه، قدرت و استقامتی مشابه قبل دهید. دستگاههای ارتباطی، دوربینها و دوچرخههای الکترونیکی از سلول انرژی استفاده میکنند.
سلولها را ارزان نخرید و آنها را از سازندگان ناشناس تهیه نکنید. خرابی بستههای باتری اغلب به دلیل استفاده از سلولهای ارزانتر است. این در مورد فرمت محبوب 18650 Li-ion که دارای کیفیت خوب و بد هست نیز صدق میکند. مکرراً میشنویم که بستههای باتری شرکتهایی که از قیمتهای پایینتر بهره برده اند، تنها پس از ۲ تا ۳ سال به دلیل خرابی بالای سلولها، با خرابی مواجه شدهاند.
اگر یک بسته باتری نسبتاً جدید فقط یک سلول معیوب داشته باشد، تعویض سلول آسیب دیده منطقی است. با این حال در باتری های قدیمی بهتر است همه سلول ها را جایگزین کنید. ترکیب سلول های جدید با قدیمی باعث عدم تطابق سلولی میشود که عمر کوتاهی دارد. در یک بسته باتری کاملاً منطبق، همه سلول ها ظرفیتهای مشابهی دارند. عدم تطابق سلولها مانند زنجیرهای است که ضعیفترین حلقه در آن عملکرد باتری را تعیین میکند.
سلولهایی که برای یک بسته چند سلولی طراحی شدهاند، نسبت به سلولهایی که برای استفاده تک سلولی در نظر گرفته شدهاند ( مانند تلفن همراه ) به تلورانس بیشتری نیاز دارند. تولیدکنندگان نمیتوانند ظرفیت سلول ها را به طور کامل کنترل کنند و از این رو برخی از آنها ظرفیت بالاتری نسبت به سایرین دارند. در یک دستگاه تک سلولی، مصرف کننده معمولی متوجه چنین واریانسی نمیشود. از سوی دیگر در یک مجموعه چند سلولی، ظرفیت سلولها با هم مطابقت دارند تا مبادا از کار بیفتند.
یک فروشگاه باتری ممکن است سلول های خوب را از میان یک مجموعه دارای عیب برای استفاده مجدد بازیابی کند. اما سلول بازیابی شده باید از نظر ظرفیت، مقاومت داخلی و تخلیه خود به خودی ( سه شاخص کلیدی سلامت یک باتری ) بررسی شود. هنگام بررسی یک سلول به وسیله آنالایزر باتری، ظرفیت آن را علامت گذاری کنید تا بتوان آن را با بستهای که ممکن است به سلولی با ظرفیت مشابه نیاز داشته باشد مطابقت داد. همچنین مطمئن شوید که مقاومت داخلی با یک سلول خوب برابری میکند و تخلیه خود به خودی را نیز بررسی کنید. استرس الکترومکانیکی اغلب خود را در خود تخلیگی بالا نشان میدهد. برای بررسی نرخ خود دشارژی، سلول را به طور کامل شارژ کنید، ولتاژ را اندازهگیری کنید و ولتاژ را بعد از 24 ساعت تا یک هفته با افت ولتاژ سلولهای سالم مقایسه کنید.
بازدیدکنندگان این سایت اغلب میپرسند: “آیا میتوان NiCd ( نیکل کادمیم ) را با NiMH ( نیکل هیدرید فلز ) جایگزین کرد؟” در تئوری، این باید امکان پذیر باشد زیرا هر دو دارای ولتاژ سلولی یکسانی هستند، اما مشکل در اینجا تشخیص شارژ کامل و شارژ قطرهای است. نیکل هیدرید فلز از الگوریتم شارژ تصفیهشدهتری نسبت به نیکل کادمیم استفاده میکند. یک شارژر مدرن نیکل هیدرید فلز میتواند هم نیکل هیدرید فلز و هم نیکل کادمیم را شارژ کند. شارژر قدیمی NiCd میتواند NiMH را با تشخیص نادرست وضعیت شارژ کامل و اعمال یک بار قطرهای که خیلی زیاد است، بیش از حد شارژ کند. هر نوع از این دو باتری به شارژر مخصوص به خود نیاز دارد.
جوش نقطهای یک سلول تنها راه دستیابی به یک اتصال قابل اعتماد است. بطور معمول در هر سلول از چهار جوش نقطهای استفاده میشود. برای جلوگیری از آسیب به سلولها، انتقال حرارت در حین جوشکاری را محدود کنید. هر سلول را عایق الکتریکی کنید زیرا محفظه سلول داغ و دارای ولتاژ است. اگر سلول جدید در سطح شارژ متفاوتی از سلولهای قدیم است، یک شارژ آهسته اعمال کنید تا همه آنها به یک سطح برسند. هنگام شارژ دما را نظارت کنید. سلولهای مبتنی بر نیکل تا پایان شارژ گرم میشوند، اما در صورت آماده شدن باید خنک شوند. لیتیوم یون باید در طول شارژ خنک بماند. افزایش دمای همه سلولها باید برابر باشد.
ولتاژ پک یا مجموعه تعمیر شده را اندازهگیری کنید و بعد از 24 ساعت و مجددا چند روز بعد دوباره آن را چک کنید. اگر در یک مجموعه سطح شارژ سلولی پایین تر از سلول دیگر باشد، احتمال افزایش خود دشارژی وجود دارد.
دستورالعمل های ساده هنگام تعمیر بسته های باتری:
- فقط سلولهایی را که مطابقت دارند به هم وصل کنید. سلولهای با ترکیبات، سن یا ظرفیت متفاوت را به هم وصل نکنید.
- هرگز باتریهای لیتیوم یون را بدون مراقبت و بدون مدار حفاظتی شارژ نکنید. هر سلول باید به صورت جداگانه با یک مدار حفاظتی نظارت شود.
- یک سنسور دما در نظر بگیرید تا در صورت گرم شدن مجموعه، جریان را مختل کند.
- به مجموعه تعمیر شده یک شارژ آهسته اعمال کنید تا ولتاژ تمام سلول ها به برابری برسد.
- هنگام استفاده از یک مارک سلول ناشناخته توجه کنید. دمای بالا به یک ناهنجاری اشاره دارد.
- باتری لیتیوم یونی را که آسیب فیزیکی دارد، برآمده است یا برای مدتی در ولتاژ کمتر از 1.5 ولت در سلول باقیمانده است، شارژ نکنید.
- خود تخلیگی پک تعمیر شده را بررسی کنید. نقایص درونی اغلب خود را در خود تخلیه شدن نشان میدهند.